" Siegfried "

Heinrich en Therese Volg als Siegfried en Brünhilde. Zongen beiden te Bayreuth in de eerste gehele Ringcyclus. Foto van 1878

Opera van Richard Wagner in die akten.

Libretto door Wagner en maakt ook deel uit van de tetralogie " Der Ring des Nibelungen" tweede avond.

Inleiding.

" Siegfried " is de eerste opera uit de Ring cyclus die voor het eerst werd uitgevoerd als één geheel van de " Ring ". samen met de twee vorige " Das Rheingold " - " De Walküre " - " Siegfried " en de vierde avond " Götterdämmerung " op 16 augustus 1876 in zijn gloednieuw operahuis " Festspielhaus Bayreuth "? Deze opera duurt ruim 4 uur.

Sinds de vorige "Ring-dag " heeft Brünhilde liggen slapen op de door vuur omsloten Walkürerots. De door haar geredde Sieglinde heeft een kind gebaard, maar is  na de bevalling zelf gestorven. De zoon van Sieglinde is onwetend over zijn afkomst omdat hij is opgegroeid bij de dwerg Mime. Deze wilde de oersterke knaap gebruiken om de schat van de Nibelungen te bemachtigen, waarover de draak Fafner in zijn hol in de rotsen waakt. 

Rolverdeling.                   Stem.                         Eerste cast. 

Siegfried, zoon van Sieglinde -------------tenor-------------------------------Georg Unger (1842-1906)

Mime, dwerg ---------------------------------tenor -----------------------------Max Schosser (1835-1916)

De Wandelaar (Wotan) ------------------bas-bariton-----------------------------Franz Betz (1835-1900)

Alberich, dwerg ----------------------------bariton-----------------------------------Karl Hill (1831-1893)

Fafner, draak ---------------------------------bas ------------------------------------ Franz von Reichenberg

Waldvögel ------------------------------------sopraan---------------------------- Marie Haupt (1849-1929)

Erda, aardmoeder-------------------------contralto --------------------------- Louise Jaïde (1842-1914)

Brünhilde, de verbannen Walküre ---- sopraan -------------------------- Amelie Materna(1844-1918)

Akt 1.

Tevergeefs heeft Mime geprobeerd de stukken van het zwaard " Notung " weer aan elkaar te smeden. Alle andere zwaarden die hij smeedt, slaat Siegfried meteen aan stukken. Die jaagt hem weerd e stuipen op het lijf met een beer. Hij weet dat Mime zijn vader niet kan zijn en dwingt hem te vertellen over zijn afkomst.

Als Mime daarna wanhopig neerzit komt de " wandelaar " , eigenlijk Wotan vermomd als zwerver, binnen. Ze gaan een weddenschap aan : als hij het antwoord schuldig blijft op één van de drie vragen die Mime hem mag stellen, dan mag deze zijn hoofd afhakken. Hij beantwoordt de vragen juist en u stelt hij drie vragen aan Mime, die het antwoordt op de derde vraag  " wie zal " Notung " opnieuw aan elkaar smeden ? " schuldig blijft . De wandelaar geeft hem het antwoord: " slechts diegene die het frezen nimmer kende ", die smeedt " Notung " opnieuw. De wandelaar vertrekt en Siegfried komt terug. Hij ergert zich aan het feit dat Mime er niet is in geslaagd het zwaard aaneen te smeden en hij gaat zelf aan de slag. Het lukt hem en hij slaat met één geweldige slag zijn aambeeld in twee stukken.

Akt 2.

Alberich houdt de wacht bij het hol van Fafner. De wandelaar komt hem waarschuwen dat Siegfried en Mime in aantocht zijn. Alberich verbergt zich. Als Siegfried aangekomen is blaast hij op zijn hoorn en wekt op die manier Fafner. Hij daagt hem uit en verslaat de draak. Hij drinkt van Fafners bloed, en is daardoor in staat de Waldvögel (arend) te weerstaan, die hem zegt de ring en de Tarnhelm mee te nemen. Ook is Siegfried nu in staat de gedachten van Mime te lezen, en deze verraadt zo al gauw zijn plannen om Siegfried te vermoorden. Siegfried steekt hem daarop dood. De Waldvögel vertelt hem over Brünhilde en brengt hem naar de Walkürenrots, waar ze ligt te slapen, die door vuur is omgeven.  

Akt 3.

Wotan is ten einde raad en hij roept daarom Erda op om haar voor de laatste keer om raad te vragen, zij kan hem echter niets adviseren. Als de wandelaar probeert Siegfried de weg naar de rots van Brünhilde te versperren, slaat deze Wotans speer aan stukken. Zonder angst loopt hij door het vuur en bereikt hij de top van de rots. Hoewel Siegfried enigszins verschrikt is als hij ontdekt dat de gedaante die daar ligt te slapen een vrouw is, kust hij haar toch wakker en stralend bezingt zij haar liefde voor hem. Zij verzoent zich met haar lot, en wenst de onsterfelijken de ondergang toe. 

Historische opvoeringen en producties in de lage landen.

" Siegfried " is nooit apart opgevoerd dus direct in de volledige " Ringcyclus " te Bayreuth op 16 augustus 1876 onder de leiding van Wagner zelf, de eerste muzikale leiding als dirigent was Hans Richter.

" Siegfried " is ook in Nederland opgevoerd onder de Wagnervereniging op 19 mei 1893 in het paleis voor volksvlijt te Amsterdam. Merkwaardig aan deze voorstelling is dat Gisela Staudigl op dezelfde avond zowel Brünhilde als Erda zong samen met Anthes Franz, Hofmiller, Jensen en Fritz van Duinen. De Wagnervereniging zou in de loop der jaren deze opera 8 keer brengen.

Het zou te Gent langer duren om " Siegfried " op het podium te zetten dan " Die Walküre " namelijk voor het eerst op 5 december 1908 eigenlijk fragmentarisch tijdens de " Winterconcerten ". De eerste volledige vertoning werd gezongen in het Frans aan de grote schouwburg met Madeleine David als Brünhilde, Berthe Ardoino als Erda en de tenor Trévi als Siegfried, Louis Izar als Mime, Louis Arnal als Wotan, Lougier als Alberich, de Breville als Fafner. Een eerste Nederlandse versie in 1950 met Alberta De Reuck als Brünhilde, Lucienne Delveaux als Erda( haar debuut in Gent) Antoinette Bauters als Waldvogel, de tenor Joachim Sattler als Siegfried, de tenor Peter Markworth als Mime, en het was het debuut van de grote Nederlandse Bas Arnold Van Mill als Wotan, de bas Armand Reynaerts als Alberich en de bas Marcel Ost als Fafner. Samen goed voor 9 vertoningen waarvan 6 in het Frans en 3 in het Nederlands tot 1964. Verdere of recentere info rond deze opera vind ik in de lage landen dus niet meer terug.  

Historische opnames en cinégrafie.

Terug kunnen we in het totaal een 14 volledige opnames bewonderen. We beginnen  met enkele historische opnames met aanzien.

1) de allervroegste die ik gevonden van heb onder de muzikale leiding van Artur Bodanzky aan de Metropolitan. met Lauritz Melchior, Kirsten Flagstad, Karl Lautkötter, Friederich Schorr, Emanuel List en Stella Andreva.Op CD verkrijgbaar Naxos Cat: 8.110211-13 Live opname en Mono.

2) Een van 1953 met een topcast onder Clemens Krauss orkest van  De Bayreuther Festspiele met Wolfgang Windgassen , Astrid Varnay, Paul Kuen, Hans Otter, Josef Griendl en Rita Streich. Ook op CD voor Galla Cat; GL100.653 Live Mono opname.

3) Van hetzelfde jaar nog een wereldcast onder Wilhelm Furtwängler met het Sinfonica Orchetsra della RAI. met Ludwig Suthaus, Martha Mödl, Julius Patzak, Ferdinand Franz, Josef Griendl en Ilse Hollweg. Op CD EMI Cat: CZS 7 671312.

4) Een recentere van 1988 onder Bernard Haitink met het Symphonie Orkest des Bayerishen Rundfunks met Siegfried Jerusalem, Eva Marton , Peter Haage, James Morris, Kurt Rydll en Kiri Te Kanawa ook op EMI CD Cat: CDS 7 542290 2 Studio opname en in Stereo.

5) Terug een mooie aan De Bayreuther Festspiele 1992 onder Daniel Barenboim met Siegfried Jerusalem, Anna Evans, Graham Clark, John Tomlinson, Philip Kang en Hilde Leidland. Op CD Teldec Cat: 4509 94193 2.

6) Nog een laatste op DVD aan de Metropolitan 2012 onder leiding van Fabio Luisi met Gerhard Siegel, Jay Hunter Morris, Bryn Terrfel, Eric Owens, Han Peter König, Mojca Erdmann, Payricia Bardon en Deborah Voigt. op Deutsche Grammophon DGF,073 4845

" Siegfried " van Wagner 1943

Lauritz Malchior zingt " Notung ! Notung ! als Siegfried die het zwaard " Notung " aan het smeden is.