" Snegourotchka " ( Het sneeuwmeisje ) Rimski-Korssakov (1844-1908)

Marguerite Carré " Snegourotchka " Opera Comique Parijs 1924.

Een sprookjesopera van Rimski-Korsakov met een proloog en vier bedrijven.

Libretto van de componist naar het toneelstuk van N.Ostrowsky.

Inleiding.

Alexander Nikolagevich Ostrovsky's versie van dit sprookje " Snegourotchka " (Het sneeuwmeisje) inspireerde twee van de meest beroemde Russische componisten uit de 19de eeuw. In 1873 schreef Tsjaikovsky er het eerst muziek voor en hij beschouwde het zelf als één van zijn favoriete composities. 7 Jaar later ontdekte Rimski-Korsakov dit ook en werd gefascineerd door dit onderwerp. Hij schreef dit werkje in amper 3 maand maar het zou nog tot 1882 duren voor het op de planken kwam.

" Het sneeuwmeisje " is een van de merkwaardigste en fascinerende werken van Rimsk-Korssakov. Deze sprookjesopera is van een ongekende kleurrijkheid. Daarom is het zo verwonderlijk dat dit werk bijna niet gekend is buiten Rusland. De eerste opvoering had plaats op 10 februari 1882 in St.-Petersburg. Buiten Rusland raakte het pas bekend door de opvoering aan de Opera-Comique in 1908 in een in het  Franse vertaalde versie . Het werk was toen een volkomen revelatie en vestigde de aandacht op de Russische school nog voor de komst  van Diaghilev, en voor Moessorgsky's werken in het westen bekend werden.

Rolverdeling.                     Stem.                 Cast-Parijs 1908.

De vorstkoning ------------------------------- bas ------------------------------------------- Felix Vieuille

De lentefee --------------------------------- mezzo-sopraan ---------------------------------  ??? ---------

Snegourotchka, hun dochter ------------- hoge-sopraan ----------------------------- Maruerite Carré

De Tsaar ------------------------------------- tenor --------------------------------------------- Leon Beyle

De herder, Lehl ----------------------------- Alt ------------------------------------------- Suzanne Brohly

Coupava ------------------------------------- sopraan -------------------------------------- Berthe Lamare

Mizguir -------------------------------------- bariton ----------------------------------------------- Vigneau

Bobilicea , pleegmoeder ----------------- mezzo-sopraan --------------------------------------- ??? -----

Bobil, pleegvader ------------------------- tenor --------------------------------------------------- ??? ----- 

Een page ----------------------------------- mezzo-sopraan ---------------------------------------- ??? -----

Bermate ------------------------------------ bas ------------------------------------------------------ ??? -----

Plaats en tijd: Russisch sprookje.

Proloog.

Op de rode berg. Het is lente en  vogels brengen de lentefee terug. Jaren geleden heeft zij een verhouding gehad met de vorstkoning, waaruit een dochter Snegourotchka is voortgekomen. Deze is nu zestien jaar, en haar ouders zijn bezorgd om haar, want als de zomergod haar zou zien zou ze moeten sterven. De  vorstkoning en de lentefee moeten verder naar het noorden trekken, maar laten hun dochter aan de hoede van de bosgeest over. Het wordt zomer en een carnavaltroep dringt het bos binnen. Snegourotchka wordt door de feestvierders gevonden en haar schoonheid maakt diepe indruk. Bobil en Bobilicea adopteren haar.

Akt. 1

In het dorp van Berendey. Snegourotchka is verliefd op de herder Lehl, die op haar wens twee liedjes zingt. Deze voelt echter niets voor haar en loopt achter een ander meisje aan. Een rijk Tartaar Mizguir, bezoekt het dorp , waar hij zijn bruid Coupava komt halen. Als hij echter het sneeuwmeisje ziet, wordt hij direct op haar verliefd en hij weigert Coupava te trouwen. Ondanks het feit dat Snegourotchka Mizguir afwijst, is Coupava radeloos. Zij wordt echter van de zelfmoord gered door de herder Lehl.

Akt. 2

In het paleis van de tsaar. Coupava komt klagen over de belediging die Mizgiur haar heeft aangedaan en de tsaar gebiedt Mizgiur en Snegourotchka voor hem te laten verschijnen. Ook hier maakt de schoonheid van het sneeuwmeisje diepe indruk en de tsaar vraagt haar wie haar minnaar is. Als ze zegt er geen te bezitten, zegt hij dat dit een misdaad is jegens de zonnegod. Hij looft een beloning uit voor diegene die voor het aanbreken van de dag Snegourotchka's liefde gewonnen heeft.

Akt. 3

In het heilige woud. Grote feesten met balletten, liederen voor Lehl, een cavatine voor de tsaar . Als Lehl zijn lied gezongen heeft, wordt hij beloond, waardoor hij een meisje van zijn keuze mag kussen. Hij gaat het sneeuwmeisje voorbij, en Mizguir probeert nog altijd  Snegourotchka het hof te maken. Zij vlucht en de bosgeest die  de liefde van haar ouders zich nog herinnert, verspert Mizguir de weg.

Akt. 4

In het dorp roept Snegourotchka haar moeder aan, en smeekt het menselijk vermogen tot liefde te mogen ontvangen. De lentefee geeft haar dit als Mizguir nadert, verwelkomt zij hem hartstochtelijk. De tsaar zal het nieuwe paar zegenen, maar de warmte der liefde heeft het sneeuwmeisje haar hart ontdooid. Een mist daalt neer, en als die optrekt is Snegourotska gesmolten. Misguir werpt zich in het meer, maar de tsaar ziet in dat hun dood het einde is van de koudeplaag die al die tijd over het land heen lag. Nu kan de zomergod Jarilo hun weer zijn zege geven. Deze verschijnt als een knaap met een korenschoof boven op de berg en wordt toegezongen door Lehl. Als het doek valt wordt aanstalten gemaakt voor een groot feest ter ere van Jarilo.

Historische invloed.

Nikolai Rimski-Korsakov is de jongste van " de groep van vijf " en de enige van dit machtige hoopje die nog tijdens zijn leven beroemd werd. Hij was een meester in de orkestratie  en verbeterde meer werken van minder begaafde componisten dan hij zelf ooit heeft gecreëerd, vooral van zijn vrienden uit de " Grote vijf " die wel revolutionairen gedachten hadden, maar waarvan de  werken werden afgewezen. Dankzij Rimski-Korssakov werden hun meesterwerken toch beroemd. Zijn " Snegourotchka " is een van zijn meest fascinerende  eigen werken en althans het minst gespeeld. Het zou voor het eerst in 1882 gespeeld worden in St.-Petersburg. Het bleef alleen bekend in Rusland hij zou het nog eens herwerken in 1898. Ik vind daar echter geen gegevens van terug. Wel is het dan ontdekt in Frankrijk en zou er voor het eerst in een Franse vertaling een productie gemaakt zijn voor de Parijse " Opéra Comique " waarvan ik de vertolkers van de belangrijkste hoofdrollen heb weergegeven bij de rubriek der rolverdeling. Het zou ook nu nog alleen in Frankrijk regelmatig opgevoerd worden. Ik wek hier alleen de aandacht op dit werk omdat ik toch waarschijnlijk de eerste maar historische opname van het ganse  werk heb gevonden en toch van zeer goede kwaliteit is. De opname is van 1955 met het koor van l'ORTF onder Charles Bruck, te Parijs met in de hoofdrollen Jeanine Micheau als het sneeuwmeisje, onze eigen Rita Gorr in de rol van de herder Lehl  ze zingt die rol nog als een  alt in het begin van haar carrière. Het is waarschijnlijk een van vroegste opnames van dit volledige werk. Michel Raux als Mizguir, Lucien Lovana als de vorstkoning, Jean Giroudeau als de tsaar en Genevieve Moizan als Coupava.

Discografie.

1) Ik heb in totaal 7 volledige opnames gevonden en inderdaad deze Franse versie van Parijs in 1955 onder Charles Bruck met het orkest van l'ORTF en de nog jonge Rita Gorr in de rol van de herder is wel historisch de eerste opname. 

2) 1979 onder Vladimir Fedoseyev met het Moscow radio Orkest met Valantina Sakolik, Irina Arkhipova, Lidiya Zakharenko, Nina Derbina, Alexander Arkhipov, Anna Matuishina, Alexander Moksyakov, Allexander Vedernikov, Yuri Elnikov, Vladimir Matorin, Vladimir Makhov, Vladimir Ermakov een Russische versie op HMV " Melodia " SLS 5102 (4Lp's) en op CD " Le Chant du Monde " LDC 2781027/29 ( 3Cd's-1990)

3) 2008 onder Dimitri Jurowski ook in het Russusch met het Wexford Festival orkest met Irina Samoylova, Katerina Jaloviovà, Lina Tetruashivili, Natela Nicoli, Elena Gaboury, Darren Abrahams, Bryon Hymel, Igor Tarassov, Krzysztof Szumanski, Leonid Bomstein, David Nykl op Cd " Première Opera " CDMO 4022-3 (3 Cd's - 2009)

" Snegourotchka " Het sneeuwmeisje van Rimski-Korssakov

Dit is waarschijnlijk één van de vroegste opnames van onze eigen Rita Gorr ze speelt er de rol van de herder ze zong toen nog als alt te Parijs in 1955 ze was toen 29 jaar.

Opmerkingen