Renaat Veremans (1894-1969)

Renaat Veremans (1894-1969)

Renaat Veremans werd geboren te Lier op 2 maart 1894 en is te Antwerpen overleden op 5 juni 1969. Deze Vlaamse componist kreeg zijn eerste muziekonderricht en pianolessen van zijn vader evenals zijn 10 jarige jongere broer Maurits (1904-1964). Orgel en harmonie leerde hij bij Paul Van Wassenhove die organist was te Lier. In Mechelen studeerde  hij aan het Lemmensinstituut. Hij was amper 16 jaar en won er een wedstrijd van de maatschappij voor taal en volk, met een lied " Vlaanderen ". In 1914 studeerde hij af aan het Lemmensinstituut met een eerste prijs voor piano. Hij schreef zich opnieuw in aan het conservatorium van Antwerpen tussen 1914 & 1917, hij kreeg er orgel van Arthur Den Hove en van Augut De Boeck kreeg hij harmonie. Bij Edward Verheyen volgde hij privé nog contrapunt. Toen hij afgestudeerd was, werd hij aangesteld als organist (1918) in de Sint-Paulus kerk te Antwerpen. Nog later werd hij aangesteld als leraar notenleer aan het  Vlaams Koninklijke Muziekconservatorium in Antwerpen maar werd er nooit in benoemd. Tien jaar later werd hij dan toch leraar notenleer van 1928 tot 1959. Van 1921 tot 1941 was hij dirigent aan de Koninklijke Vlaamse Opera in Antwerpen waar hij zijn opera''s " Het Mirakel - Anna Marie - en Bietje " met succes kon uitvoeren. Hij gaf ook 35 jaar les aan het conservatorium van zijn eigen geboortestad Lier.

Veramans werd een van de populairste Vlaamse componisten van zijn generatie. Eén probleem in zijn loopbaan was zijn  aanstelling als directeur van het stedelijk conservatorium in Brugge. Hij werd er aangesteld tijdens de WO II in 1941 door de bezetter, feit waardoor hij na de bevrijding in september 1944 in moelijkheden kwam en tijdelijk geschorst werd te Antwerpen in zijn vroegere functies. Hij werd uiteindelijk in ere hersteld en kreeg zijn vroegere functies terug tot aan zijn pensioen in  1959.

Specifiek  voor Veremans zijn compositiekunst, is zijn grote melodische gave en kracht, zijn lyrische gevoeligheid samen met degelijke vakkennis waren zijn grootste troeven. Hij bleef trouw aan de 19de eeuwse tradities met een verfijnde harmonie en orkestratie à la August De Boeck. Zijn spontane schrijfstijl verklaart ook het groot succes als Film-muziek componist. Hij componeerde de filmmuziek voor niet minder dan 20 Vlaamse films, de bekendste was in " De Witte " in 1934 naar het boek van Ernest Cleas. Hij is ook zijn levenlang bevriend gebleven met zijn stadsgenoot " Felix Timmermans " (1886-1947) die in de literatuur als een van de grootste Vlaamse letterkundige van zijn gerneratie werd beschouwd. 

Zijn belangrijkste composities.

Hij componeerde drie  symfonieën, 4 concerten voor solo instrumenten met orkest, 16 orkestwerken, 7 werken voor harmonie en fanfare muziek , 12 composities gewijd aan religieuze muziek, missen - cantate en gewijde muziek, hij componeerde voor 20 films de muziek, zes werken voor koor en 7 cyclussen voor vocale muziek.

Zijn theatermuziek.

7 Opera's

1) De legende van Beatrijs (1928).

2) Het wonderlijke avontuur van Keizer Karel (1930).

3) Anna Marie naar libretto van Felix Timmermans 1937).

4) De molen van Sens-soucis naar libretto van Otto Härting (1937).

5) Bietje naar libretto van Maurits Sabbe & Joris Diels (1954).

6) Lancelot en Sanderien (1968).

7) Adelwijs.

8) Een zang schouwspel " Macbeth " (1924).

Renaat Veremans' beroemdste lied " Vlaanderen ".

De componist begeleidt hier Renaat Verbruggen op de piano bij de vertolking van zijn beroemdste lied " Vlaanderen " gecomponeerd in 1910.

" Felix Timmermans "

Felix Timmermans (1886-1947)

Leopoldus Maximilianus Felix Timmermans werd geboren te Lier op 5 juli 1886 en overleed aldaar  op 29 januari 1947. Hij was een Vlaamse schrijver, dichter, tekenaar en schilder. Is na Hendrik Conscience, Rodenbach en Stijn Streuvels de meest productieve en meest vertaalde auteur van zijn generatie en de eerste helft van de 20ste eeuw.

Zijn beroemdste werk is " Pallieter " (1916). Hij schreef nog onder andere pseudoniemen: Polleke van Meren en één enkele keer onder Stelijn Koldys. Hij was eigenlijk een autodidact en schreef tevens toneelstukken, romans met een historisch karakter, novellen en ook religieus getinte werken. Naast schrijver was hij ook schilder en illustrator van zijn eigen boeken. Hij Illustreerde ook boeken van zijn vriend en collega Ernest Claes. Hij was de dertiende  van een gezin met veertien kinderen. Zijn vader was Joannes Gommaire en zijn moeder Angelique Van Nieten.

Voor zijn vriend en stadsgenoot de componist Renaat Veremans schreef hij het libretto voor diens opera " Anna Marie " in 1938 en hij woonde er de première bij aan de K.V.O.A. en werd er samen met de componist gehuldigd op het podium.

Interbellum en WO II.

Felix Timmermans was een activist. Hij vluchtte na WO I naar Nederland om een veroordeling te ontlopen. Hij keerde begin 1920 ongehinderd terug. In 1922 kreeg hij de staatsprijs voor literatuur. In 1936 werd zijn verjaardag zowel in Vlaanderen, Nederland als in Duitsland gevierd.

Tijdens de eerste jaren van WO II was Timmermans redacteur van het Vlaams-nationalistische Volk. In 1942 ontving hij van de Hamburgse Universiteit de Rembrandprijs. Als Vlaams-nationalist en in Duitsland bekend schrijver was hij graag gezien bij de Duitse officieren tijdens de bezetting. Na de bevrijding van Lier in september 1944 werd hij beschuldigd van culturele collaboratie en werd hij bijgevolg onder huisarrest geplaatst. De aanklacht werd geseponeerd in 1946. In literaire kringen waren de reacties hieromtrent uiteenlopend. Op 6 augustus werd Timmermans getroffen door een hartinfarct, en stierf hij op 24 januari 1947.

Zijn Werk. 

Hij schreef maar liefst 42 boeken en zeven toneelstukken en het libretto voor een opera.

Zijn bekendste werken:

- Schemeringen van de dood (1910) zes novellen.

- Pallieter (1916).- Anna Marie (1921) dat in 1938 getoondicht werd door Renaat Veremans.

- De vier Heemskinderen (1922).

- Driekonings triptiek (1923).

- Boerenpsalm (1935) werd verfilmd in 1989.

- Ik zag Cecilia komen (1938).

- Minneke poes (1943).

- Anne-Mie en Bruintje (1944).

Toneelstukken:

- De zendeling (1910).

- Meneer Piroen (1922).

-Waar de sterre bleef stille staan (1924).

- Leontientje (1926)

- Het kindeke Jezus in Vlaanderen (1938). 

Herfstgedicht van Felix Timmermans

De Koninklijke Kunstkring " Raymond De La Haye "

Kunstschilder Raymond De La Haye aan het werk. 1913

Drie Vlaamse tijdgenoten, drie culturele grootheden.

Renaat Veremans (1994-969)-Felix Timmermans (1886-1947)-Raymond De La Haye (1882-1914) .

Renaat Veremans en Felix Timmermans beiden geboren in Lier leerden mekaar kennen ter gelegenheid van een diamanten bruiloft  in hun straat in Lier.

Toen ze nog niet getrouwd waren, liepen ze beiden achter een paar kostschoolmeisjes aan. De Felix stelde Veremans voor om samen een opera te maken voor de kostschoolmeisjes. Felix  zou tekstdichter zijn en Renaat moest toondichten. Het werk zou opgevoerd worden op voorwaarde dat  de tekstdichter en de toondichter aanwezig mochten zijn. Dit was, meenden ze, het enige middel om in de kostschool binnen te geraken. 

Met beeldende kunst " Begijnhofspoken " : namelijk " Het Fonteintje " dit project mislukte. Men zou nog een tweede poging wagen maar ook die mislukte. Veel later in 1937 zou het wel lukken en kwam " Anna Marie " op de planken. 

Een tijdgenoot van Timmermans en Veremans was  kunstschilder Raymond De La Haye (1882-1914). Hij was een luminist en zijn werk sluit aan bij het symbolische en het impressionisme en staat sterk in relatie met beeldende kunst in Antwerpen. Samen met zijn vrienden Felix Timmermans, Renaat Veremans en architect Flore Van Reeth (1884-1975) vormden zij de motor van het culturele leven in Lier. 

De La Haye werd in 1914 gemobiliseerd en in de begindagen van Wereldoorlog I sneuvelt hij in Wandre (Luik). Pas op het einde van de oorlog verneemt zijn familie het droeve nieuws. Ter nagedachtenis van de jong overleden kunstschilder werd in 1966 in Lier een kunstkring opgericht met zijn naam: " Raymond De La Haye Kunstkring " en is ondertussen reeds een " Koninklijke kunstkring Raymond De La Haye " geworden. Een van de leden van de kunstkring, Herman Lam tekende een tiental jaar geleden een opmerkelijk portret van Felix Timmermans. Het portret is ontworpen door de handtekeningen van de schrijver zelf.

Tekst door Ed Bruyninckx auteur van dichtbundels, romans en toneelstukken.