" Zelmira "

" Zelmira " Rossini ddoor Teatro Comunale di Bologna. 2012 onder de leiding van Roberto Abbado.

Is een opera in twee bedrijven van Gioachino Rossini.

Libretto van Andrea Leone Tatola, naar het Franse toneelstuk van Bellory.

Inleiding.

 Dit is het laatste Napolitaanse theaterwerk van Rossini. Het is een nogal ingewikkeld verhaal dat om de Lesbosse princes Zelmira draait. Haar vader Polidoro koning van Lesbos is een wijze en geliefde man. Ilo haar man is de prins van Troye en is juist vertrokken om zijn thuisland te helpen verdedigen. Azor een teleurgestelde vroegere minnaar van Zelmira,  is Lesbos binnen gedrongen om de macht over te nemen en de koning Polidoro te vermoorden. Zelmira heeft haar vader kunnen laten onderduiken in het koninklijk mausoleum en vertelt Azor dat haar vader zich bevindt in de tempel van Ceres. Azor verbrandt de tempel denkend dat  hij de koning heeft gedood, maar wordt op zijn beurt gedood door Anterone  de heer van Mytilene, die ook naar de troon van Lesbos streeft.

De première ging door te Napels in het Teatro di San Carlo op 16 februari 1822 en amper twee maand later werd dit werk al  in première voorgesteld te Wenen op 13 april 1822 als onderdeel van een driemaand durend Rossini-festival waarvoor de componist wat extra nieuwe composities had geschreven.

Rolverdeling.                          Stem.                   Eerste Cast.

Polidoro, de koning van Lesbos -------------------- bas ------------------------------ Antonio Ambrozi

Zelmira, zijn dochter ------------------------------- sopraan ------------------------- Isabella Colbran

Emma, haar bediende ------------------------------ contralto -------------------- Anna Maria Cecconi

Ilo, prins van Troye --------------------------------- tenor ------------------------------ Giovanni David 

Anterono, heer van Mytelene  -------------------- tenor ------------------------------ Andrea Nozzari

Leucippo, generaal --------------------------------- bas-bariton -------------------- Michele Benidetti

Eacide, volgeling van Ilo --------------------------- tenor --------------------------- Gaetano Chizzola

Hogepriester van Jupiter --------------------------- bas ---------------------------- Mascino Orlandini

Tijd en plaats:  eiland Lesbos 100jaar voor Christus.

Akt. 1

De krijgers van Mytilene rouwen om de dood van hun voorman Azor die getracht heeft Lesbos te veroveren en de koning Poldoro te vermoorden. Anterone die samen met zijn generaal Leuccipo, het plan van Azor heeft doen mislukken, hebben wel zelf het plan opgevat om de macht over te nemen en proberen zo Zelmira verantwoordelijk te stellen voor de dood van Azor en haar vader. Zelfs Emma gelooft in de beschuldigingen van Zelmira. Zelmira  vreest voor de veiligheid van haar zoontje en onthult Emma dat haar vader nog leeft en vraagt haar, om samen met haar en met het kind ook onder te duiken. Prins Ilo is ondertussen terug gekeerd van zijn  missie. Zelmira is bang om de beschuldigingen tegen haar aan hem te vertellen. Zo hoort Ilo alleen Anterone's versie van het verhaal. Anterones wordt nu gekroond tot koning van Lesbos. Leuccipo probeert nu op zijn beurt om Ilo te vermoorden, maar wordt tegengehouden door Zelmira. Zelmira wordt nu met de dolk in haar hand  beschuldigd van de moordpoging op haar man en wordt gevangen genomen.

Akt.2

Leucippo onderschept nu een brief van Zelmira aan Ilo waarin ze hem vertelt dat haar vader nog leeft en is ondergedoken samen met haar zoontje , en dat de beschuldigingen tegen haar vals zijn. Antenore en Leucippo bevrijden haar uit de gevangenis, men verleidt haar om de schuilplaats van haar vader bekend te maken. En zowel vader als dochter worden nu gevangen genomen. Samen wachten ze op hun dood. Ondertussen is Ilo radeloos hij gelooft nog altijd in de dood van Polidoro en het ongelukkige einde van zijn huwelijk. Emma verschijnt nu en vertelt de prins Ilo de waarheid over Zelmira. Zelmira wordt nu terug herenigd met haar man en kind, terwijl Anterone en Leucippo in de boeien worden geslagen en weggeleid.

Historische uitvoeringen.

Deze opera werd gecomponeerd voor het " Teatro di San Carlo te Napels, het was tevens het laatste Napolitaanse theaterwerk van Rossini dat in première ging op 16 februari 1822, met Rossini's eerste vrouw Isabella Colbran als Zelmira, met de toen beroemde bas Antonio Ambrozi als Polidoro en de tenor Giovanni David als Ilo. Rossini had dit werk als extra werk gecomponeerd omdat amper twee maand na de eerste première te Napels een driemaand lang Rossini festival gepland was te Wenen. Zelmira zou het festival openen op 13 april 1822. Tal van optredens in Italië werden gevolgd door een Londense première op 24 januari 1824 met Rossini als dirigent, en Isabella Colbran  zijn vrouw in de titelrol, want hij was ondertussen met Isabella gehuwd. Een eerste opvoering in Parijs volgde in 1826 en in 1835 zou er een eerste opvoering volgen in Amerika met name in New Orleans. Nadien werd het stil rond dit werk en  geraakte het meer dan 100 jaar in de koelkast en zou het terug herontdekt worden op het Rossini Festival in Napels in 1965. Het had bijzonder grote bijval en  zou opnieuw de podia van werelds grootste operahuizen veroveren: in Rome 1981 en op het Pesaro festival in 2009 met in de hoofdrol Juan Diego Flores, Kate Aldrich en Gregory Kunde als topcast. In de regio van de lage landen heb ik nog geen voorstellingen kunnen ontdekken ook niet in de 19de eeuw.

Discografie en cinégrafie.

Van dit jonge herontdekte werk van Rossini heb ik in totaal 6 complete opnamen gevonden op het internet.

1) 1974 onder  Bruno Martinotti met Cecilia Valdenassi, Maria Casula, Margherita Rochow-Costa, Pietro Bottazzo, Renato Ercolani, Vico Polotto, Rolando Panerai, Domenico Trimarchi, Agostino Ferrin, op Black Disc Bismark Beane MRF 108 (3Lp's).

2)  2004 onder Riccardo Frizzi met Annick Massis, Hadar Halevy, Chiara Chialli, Juan Diego Florez Gregory Bonfatti, Ludovic Moravec, Bruno Simone, Marco Vinco, Bruno Taddia en Carlo Lepore op Celesta Audio CA649 ( 3Cd's).

3) 2009 een eerste op DVD onder Roberto Abbado, met Juan Diego Florez, Kate Aldrich, Gregory Kunde, Alex Esposito, Marianna Pizzolato, Mirco Palazzi op Unitel Classica Decca 074 3466 (DVD).

" Zelmira " Rossini ouverture en opening Akt. 1 .

Met Gregory Kunde, Francisco Brito en Alex Esposito. (2009).

Nog een fragment uit " Zelmira " van Rossini

Met Diego Florez, Kate Aldrich en Marianna Pizzolato. (2009)

Opmerkingen