Mia Clein en Karel Locufier in het " Land van de Glimlach ".

Operette in die akten van Franz Léhar.

Libretto van L.Herzer en F. Löhner.

Inleiding.

Toen op 10 oktobeer 1929 te Berlijn de première doorging van " Das Land des Lächelns " met Richard Tauber in de rol  van Sou Chong, werd het een triomf. Het was nochtans met een bang hart dat Léhar aan deze operette had gewerkt. Zes jaar eerder in 1923 had hij inderdaad in Wenen een eerste versie van dit werk laten opvoeren onder de titel " Die Gelbe Jacke " ( de gele mantel ) " , het was een jammerlijke mislukking geworden. Het was Richard Tauber die Léhar er op wees dat de kwaliteiten van die operette beter verdienden, daar de muzikale structuur wel goed zat mits er enkele wijzigingen werden doorgevoerd. Tauber zou hem zelfs het thema bezorgen voor zijn beroemde aria " Dein ist mein ganzes Herz ". Zes jaar later met Tauber in de hoofdrol werd het een ware triomf. 

Rolbezetting.                       Stem.             Eerste Cast.1929

Prins Sou-Chong  -------------------------------- tenor --------------------------------- Richard Tauber 

Gravin Lisa Lichtenfels ------------------------ sopraan -------------------------------- Vera Schwarz

Graaf Gustaf von Pottenstein ---------------- tenor ----------------------------------- Willi Stettner

Princes Mi , Chongs zuster -------------------  comprimaria ---------------------------- Hella Kürty

Tschang , Chongs oom ------------------------- bariton --------------------------- Adolf Edgar Sucho

De oppereunuch ------------------------------- tenor ------------------------------------- ????? --------

De opperpriester  ------------------------------ bariton ---------------------------------- ????? --------

Graaf Ferdinand Lichtenfels ----------------- gesproken rol --------------------------- ????? --------

Lore Lisa's nicht ------------------------------- gesproken rol --------------------------- ????? --------

Akt 1

De romantische Lisa, dochter van graaf Ferdinand Lichtenfels dweept met een Chinees diplomaat, Prins Sou Chong die meer dan een gewone sympathie voor de jonge vrouw heeft. Tijdens een avondfeest bij graaf Lichtenfels, waarop de Prins Sou-Chong aanwezig is, ontvangt deze plots het bericht dat hij benoemd is tot minister-president en dat hij direct naar zijn vaderland moet terug keren. Het komt tot een liefdesverklaring tussen de Prins en Lisa, die pas een huwelijksaanzoek van haar neef graaf Gustaf heeft afgewezen. Niets kan haar weerhouden, de prins te volgen naar China.

Akt 2

Lisa bevindt zich in het paleis van de prins, met wie ze gehuwd is. haar gemaal werd bij zij thuiskomst met eerbetuigingen overladen en zal als bekroning van zijn loopbaan, vereerd worden met de " Gele mantel " de hoogste onderscheiding die in zijn vaderland wordt verleend. Hij moet echter ook op aandringen van de godsdienstige hoogwaardigheidsbekleders, de traditie volgen en zal hij bijgevolg in het huwelijk moeten treden met vier Mandchou-meisjes.

Graaf Gustav die zijn nicht is nagereisd en er een ambt van diplomaat bekleedt aan de ambassade van Peking, verneemt van zijn vriendinnetje Mi de zuster van de prins Sou-Chong, wat er zal gebeuren . Onmiddellijk wil hij in de bres springen om zijn nicht te behoeden voor de schande welke die te wachten staat. Hij dringt binnen in het prinselijk paleis en stelt de niets vermoedende Lisa op de hoogte van de toestand. Tot wanhoop gedreven verzaakt de jonge vrouw de liefde van haar echtgenoot. In diepe smart wendt de prins zich naar het altaar van Boeddha en offert er een medaillon dat hij als liefdespand van zijn vrouw ontving. Ondanks alles behoort haar immers zijn hart.

Akt 3

Graaf Gustav zal alles op het spel zetten om zijn nicht uit het paleis te laten ontsnappen en haar terug naar Wenen te brengen. Op het laatste ogenblik wordt zijn plan echter verijdeld. Doch Mi, die naast haar onbeantwoorde liefde voor Gustav, een grote vriendschap voor haar Europese zuster heeft opgevat, zal de redding brengen. Zij wijst een onderaardse gang aan, waarlangs vluchtelingen kunnen ontsnappen, doch ook dit wordt verhinderd. Tenslotte trachten ze te ontsnappen langs de tempel van Boeddha, doch daar verschijnt de prins. Hij wendt echter geen enkele poging aan om hen te weerhouden maar schenkt hen grootmoedig de vrijheid. Twee gebroken harten : Sou-Chong en Mi blijven achter in het Gele land, het land dat hen met het masker van de eeuwige glimlach bedeelde .

Historische achtergrond.

Deze operette is eigenlijk een herwerkte operette die in 1923 een flop was geworden. Het is de zanger-componist en dirigent Richard Tauber die Franz Léhar heeft overtuigd zijn operette mits enkele aanpassingen  een tweede kans te geven . En werkelijk na de première op 10 oktober 1929 te Berlijn haalde de operette in haar nieuw kleedje een ongekende bijval.

Het is dus mede door de tenor Richard Tauber dat het werk een metamorfose heeft ondergaan. De toen immens populaire tenor bezorgde op die manier Franz Léhars carrière een nieuwe start en boost die nog ruim 15 jaar zou voortduren. In enkele jaren ging die operette de wereld rond en won ze voortdurend aan populariteit. Ondertussen was er een grote ontwikkeling in het medium film. In 1927 was men er in geslaagd in de film " The Jazz Singer " met Al Jolson in de hoofdrol , geluid te synchroniseren waardoor de stomme film ineens de sprekende film werd en waardoor het in die tijd de mode werd operettes en opera's te verfilmen waardoor voor ons medium een nieuw tijdperk was aangebroken. Het is dus ook hier dat Richard Tauber die de operette ten doop heeft gehouden , meteen de hoofdrol vertolkte in de Duitse verfilming van 1930. Hij zou dat jaar nog vier films maken. Hij was niet alleen een opera- en operettevedetten maar op slag ook een fillmvedette. Die eerste films draaiden in de regie van Max Reichmann. In 1952 zou de operette opnieuw verfilmd worden onder de regie van Hans Deppe met in de hoofdrol Jan Kiepura en Martha Eggert. Vanaf de jaren zestig in de vorige eeuw zou voor deze operette een televisiecarrière weggelegd zijn onder andere " De Duitse United-productie " uit 1973 met René Kollo en Birgit Sarata in de regie van Arthur Maria Rabernalt en onder de muzikale leiding van Wolfgan Ebert.

Uitvoeringen op de Vlaamse podia.

Te Gent vinden we de eerste notities terug in een Franse versie van Mauprey en Marietti onder de titel " Le Pays du Sourire " op 1 april 1932 met Raumans als Lisa, Gina Berthot als Mi, Louis Izar als Sou-Chong, Deville als Pottenstein, Bajard als Lichtenfels, en Delegny als Thang. Een eerste Nederlandse versie in 1933 met de Keukeleire als Lisa en Morrison als Sou-Chong. Later in 1940 met Vernay als Lisa, Mia Clein als Mi en haar echtgenoot Karel Locufier als Sou-Chong ( de foto bij de inleiding zijn Mia Clein en Karel Locufier. ) Deze Nederlandse versie hield repertoire tot het seizoen 1962/63. Een eerste vertoning in het Duits was op 1 januari 1963 met Mamel als Lisa, Hilda de Groote als Mi en Felix van der Heyden als Sou-Chong. Tot 1965 tellen we 139 vertoningen , 61 Frans, 63 Nederlandse en 6 Duitse vertoningen. Van 1965 tot 1973 nog eens 49 vertoningen in de Duitse taal. Het was de directie Locufier die er voor zorgde dat tijdens zijn bewind alle werken in de originele taal werden opgevoerd. Hij vond dit meer artiestiek verantwoord. Het hoogtepunt van deze voorstellingen was in 1968 met Rudolf Schock (die een leerling was van Richard Tauber) als Sou-Chong en in 1969 met Jan Verbeeck als de prins, in 1974 met Koen Crucke Gustav Pottenstein.

Beroemde aria's en duetten .

1) " Gern ,gern wär ich verliebt " akt 1 (Lisa).

2) " Immer nur lächeln " akt 1 (Sou-Chong).

3) " Es ist nicht das erste Mal " akt 1 (Lisa,Gustl).

4) " Bei einem Tee à deux " akt 1 (lisa, Sou-Chong).

5) " Von Apfelblüten einem Kranz "  akt 1 (Sou-Chong).

6) " Dein ist mein ganzes Herz " akt 2 ( Sou-Chong).

7) " Im Salon zur blauen Pagode " akt 2 ( Mi).

8) " Wer had die Liebe uns ins Herz gesenkt " akt 2 (Liza).

9) " Meine, Liebe, deine Liebe " akt 2 (Mi, Gustl).

10) " Ich möcht' wieder einmal die Heimat seh'n " akt 2 (Lisa).

11) " Mit welchen recht ?....Ich bin dein Herr " akt 2 (finale).

12) " Könt es möglich sein " akt 3 (Sou-Chong).

13) " Willst du nicht das Märchen sehen " " Zig zig zig-Wen die Chrysanthemen blüh'n " akt 3 (Mi,Gustl).

14) " Mein Herz weis jetzt, was sehnsucht ist " akt 3 (Lisa). 

15) " Liebes Schwesterlein, sollst nicht traurig sein " akt 3 (Sou-Chong).

Historische opnames.  

 Het zou ons te ver leiden om de honderden opnames te beschrijven die door grote -tenoren en sopranen die de hoofdrollen hebben vertolkt te beschrijven . Richard Tauber, Joseph Smidt, Rudolf Schock, Nicola Gedda, Placido Domingo , Jonas Kaufmann en nog vele anderen en voor de rol van Lisa Margit Suchy, Vera Schwartz, Elisebath Schwartskopf, Erica Keut,  Birgit Sarata, Anna Netrebko, Angela Georghiu en ook  og vele anderen.Er zijn in het totaal 49 volledige opnames geregistreerd op het internet.

1) De aller eerste opname van 1930 met Richard Tauber, Margut Suchy, Willy Stettner, Hella Kürty en Georg John. Sedert 1998 verkrijgbaar op compact disc: Koch 3-1373-2 (1 CD) er is nog een opname met Vera Schwarz als Lisa deze is van 1929 maar hoogtepunten.

2) Nog een volledige van 1953 met Elizabeth Schwarzkopf, Nicolai Gedda, Erich Kunz, Emmy Loose en Otakar Kraus, onder de leiding van Otto Ackermann. op Black disc. Columbia 33CX 1114-1115(2LP's) of op compact disc: EMI CHS 7695223/2 (2CD's)

3) Een van 1973 onder de leiding van Wolfgang Ebert met Birgit Sarata, Heinz Zednik, René Kollo, Dagmar Koller op Phillips 6623115(2CD's) + (Zigeunerliebe) ook hoogtepunten.

4) De jongste die ik terug vond is van 2007 met Piotr Beczela, Camila Nylund, Alexander Kaimbacher, Julia Bauer en Alfred Berg onder de leiding van Ulf Schirmer met het Müchner Rundfunck orkest. Op compact disc: CPO 7773032 (2CD's)