Vincenzo Bellini (1801-1835)

Bellini de Italiaanse Romanticus.

Biografie.

Vincenzo Bellini's carrière kan als een unicum in de geschiedenis van de 19de eeuwse Italiaanse opera bestempeld worden. De bijzondere kenmerken ervan zijn enerzijds de beknoptheid; zijn eerste opera is  een schoolwerk en werd uitgevoerd op 12 januari 1825 hij was toen amper 23 jaar; zijn laatste opera " I Puritani " ging 10 jaar later op 25 januari 1835 in première, slechts 8 maanden voor zijn dood. Anderzijds is er het ongewone feit van de onmiddellijke grote roem van de componist.

Met zijn derde opera " Il Pirato " gecreëerd voor de Scala van Milaan in 1827 werd Bellini een erkende internationale figuur en kort nadien werd de opera reeds in Parijs opgevoerd, waardoor Bellini's faam ook over de grenzen heen werd verspreid.

Alles samen schreef Bellini slechts 11 opera's. Overtuigd van zijn waarde, verkoos hij langzaam te werken, in tegenstelling tot Rossini en Donizetti, zo vroeg hij ook voor zijn werk een hoog honorarium voor zijn composities. In 1832, voor de compositie van " Norma " verklaarde Bellini,

 "  Het is waar dat ik voor één van mijn opera's twee of drie keer meer vraag dan wat men aan andere componisten van mijn leeftijd gewoon is te betalen . Dit is niet omdat ik meen dat mijn composities meer waard zijn, maar om de eenvoudige reden dat gedurende de periode dat ik één opera schrijf , mijn collega's er reeds twee of drie gecomponeerd hebben. Gezien ik vast besloten ben niet meer dan één opera per jaar te schrijven, moet de som dus aangepast worden aan miojn werk en inspanningen. Naar het mij schijnt ben ik daar in geslaagd.

Zijn jeugd.

Geboren te Catania op 30 november 1801 in een familie van Siciliaanse musici, groeide Bellini vlug uit tot een lokaal wonderkind: al op vroege leeftijd speelde hij goed piano, zes jaar oud schreef hij reeds een eigen compositie neer en nauwelijks negen jaar oud hoorde hij reeds zijn eigen werk uitvoeren in kerken in de buurt.

Vanaf 1819 tot 1826 studeerde hij aan het " San Sebastano-conservatorium, waar zijn eerste opera " Adelson en Salvani " in 1825 werd opgevoerd ( er zou van deze opera in 1829 nog een tweede versie schrijven). Dit werk openbaarde reeds Bellini's opmerkelijke gave door de vloeiende melodie, die zijn muziek zou kenmerken en trok zo de aandacht van Domenico Barbaia, directeur van de San Carlo van Napels en van de Scala te Milaan. Het directe gevolg was een opdracht om een opera te schrijven voor San Carlo " Bianca e Gernando ". het succes was zo groot dat Bellini ook gevraagd werd een opera voor de Scala van Milaan te schrijven en na " I Pirata " gecreëerd aan de Scala van Milaan in 1827 en voor zijn 26ste verjaardag was Bellini een beroemdheid in de operawereld van zijn tijd.

De openbaring van zijn talent. 

Tot op dat moment had Bellini muziek geschreven dat nog onder invloed van Rossini en van zijn leraar aan het conservatorium Nicolo Zingarelli, stond. In Il Pirata " echter ontdekte Bellini zichzelf. De delicate tonen waren nieuw, de vocale lijn, minder versierd dan bij Rossini, drukte beter de menselijke emoties uit die ze moesten weergeven. Dramatische expressie werd even belangrijk als zuivere vocale techniek. Gelukkig voor Bellini vielen deze veranderingen in zijn stijl samen met zijn eerste samenwerking met Felice Romani, de meest gevraagde librettist van dat ogenblik. Hun partnership duurde 6 jaar, na " Il Pirata " kwam " La Stroniera " en " Zaira " en dan " I Capiletti e i Montecchi ". Dit werk dat het gerijpte talent van de 29 jarige Bellini openbaarde , werd gevolgd door zijn twee meesterwerken  " La Somnambula "en  " Norma ", die zijn faam als leidende figuur van de Italiaanse operaschool bevestigde.

De rijpere Bellini. 

Als men " Il fued il Sara " die in de besloten kring werd uitgevoerd in 1832, niet meetelt volgen nog twee werken ne " Norma en " Beatrice di Tenda waarvan de première op 16 maart 1833 te Venetië een compleet fiasco werd, niettegenstaande Giuditta Porta's vertolking van de titelrol en " I Puritani " . Jammer genoeg had Bellini ruzie gemaakt met Tomani over het libretto van Beatrice di tenda " , zodat hij voor zijn laatste werk " I Puritani op zoek moest naar een andere librettist. Hij accepteerde het veel zwakkere libretto van graaf Carlo Pepoli, dat via het toneelstuk " Tetes Rondes et Cavaliers " van François Ancelot en Xavier Bonniface Saintine, afstamde van Sir Walter Scott's " Old Mortallity ". Meer niettegenstaande deze tekortkoming veroverde " I Puritani " bij de première te Parijs het publiek stormenderhand. 

Het was op aansporing van Rossini, niet lang tevoren aangesteld tot directeur van het " Théârte Italien " geleid door Italianen en propagandain stelling voor de Italiaanse muziek, dat was lange tijd het belangrijkste operatheater van Parijs. De betekenis van de " Opera " in het algemeen, was immers na de revolutie veel verminderd en zelf na de restauratie van de Bourbon-monarchie bleef het " Théätre Italien " invloedrijker dan het officiële Franse operatheater. De première van " I Puritani " was bijgevolg een belangrijke gebeurtenis zowel op muzikaal als op society-vlak. Ze had plaats op 25 januari 1835 met Giulia Grisi als Elvira, Giovanni Batista Rubini als Arturo, Antonio Tamburini als Riccardi en Luigi Lablanche als Giorgio. Men beweert dat Bellini voordat hij met de compositie begon de raad van Rossini zou gekregen hebben meer aandacht te besteden aan zijn orkestratie en dramatische effecten. In dit verband is het misschien wel interessant te vermelden dat Bizet , die op een bepaalde ogenblik de opdracht had gekregen om " Norma " te herorkestreren, na een tijd dit werk opgaf, zeggende dat Bellini werkelijk de juiste begeleiding voor zijn melodieën had neergeschreven.

Het droeve  dramatische einde            

Bellini's grootsheid als componist bestaat hierin, dat hij in staat was de lyrische momenten van zijn libretto's te kristaliseren in een vocale lijn van schijnbaar oneindige lengte en schoonheid. Na een grondige studie van Bellini's werk zei Verdi " Hij is rijk aan gevoelens en aan typische eigen melancholie.....er zijn lange, lange melodieën zoals er voor hem nog geen geschreven werden. Bellini heeft speciale gaven die geen enkele conservatoriumopleiding kan bijbrengen en mist er andere die hij zeker had kunnen leren en ontwikkelen ".

Vier maanden na de  Puritani-première keerde Bellini terug naar Piteaux, het dorpje juist buiten Parijs waar hij " I Puritani "had gecomponeerd en maakte er plannen voor twee  nieuwe opera's. Maar het lot beschikte anders, eind augustus werd hij ziek en op 23 september, ongeveer zes weken voor zijn 34ste verjaardag stierf Vincenzo Bellini. Hij werd begraven op het "Père Lachaise-kerkhof te Parijs. In 1876 werd zijn lichaam opgegraven en naar zijn geboorteplaats Catania overgebracht.

Zijn werk.

Alle werken van Vincenzo Bellini worden uitgegeven in de " Edizione critica delle  opere die Vincenzo Bellini ".

Symfonische muziek 7 composities, gewijde of religieuze muziek 27 werken, aria's en cantaten 9 werken, vocale kamermuziek 17 composities, werken voor piano-forte 6 werken en één voor orgel.

Zijn opera's.

1) " Adeson e Salvini " 1824/25 

2) " Bianca e Gernando " 1826

3) " Il Pirata " 1827

4) " La Straniera " 1828

5) " Zaira " 1829

6) " I Capuleti ei Montecchi " 1830

7) " Ernani " alleen nog enkel fragmenten beschikbaar, onvoltooid. 1830

8) " La sonnambula " 1830

9) " Norma " 1831

10) " Beatrice di Tenda 1832

11) " I Puritani " 1835