Tan Dun Chinese dirigent -componist (1957)

Tan Dun is een Chinees componist geboren op 18 augustus 1957 te Changshay in de provincie Hunau. Hij is een Chinese hedendaagse klassieke componist, pianist, viola d'amore speler en dirigent. Hij is vooral bekend om zijn partituren voor de films " Crouching Tiger, Hidden Dragon en Hero ", evenals het componeren van muziek voor de medaille-ceremonies op de Olympische spelen van 2008 in Peking. Zijn werken bevatten audiovisuele elementen. Hij gebruikt ook instrumenten die gemaakt  zijn van organische materialen zoals papier, water en steen, ze zijn vaak geïnspireerd door traditionele Chinese theatrale en rituele uitvoeringen. Als kind was hij al gefacsioneerd door de rituelen en ceremonies van de dorpssjamaan, die meestal was ingesteld op muziek gemaakt met natuurlijke objecten.

Wegens het overtreden van regels die uitgevaardigd zijn tijdens de culturele revolutie, normen rond de westerse muziek, werd hij veroordeeld om te gaan werken op rijstplantages op de commune Huagjin. Hij sloot zich aan bij een ensemble van andere inwoners van de gemeente en leerde traditionele Chinese snaarinstrumenten te bespelen. Na een veerbootongeluk dat resulteerde in de dood van verschillende leden van een Pekingse operagroep, werd Tan Dun opgeroepen als violist en arrangeur. De eerste successen leverde hem een plaats op in het orkest en van daaruit ging hij in 1977 studeren aan het centraal conservatorium van muziek in Beijing. Tijdens zijn studies kwam hij in contact met andere componisten als Toru Takemita, Georg Crumb, Alexander Goehr, Hans Werner Henze, Isang Yunen Chou Wen-Chung die allen zijn  gevoel voor de muziek beïnvloedden. 

In 1986 verhuisd hij naar New York en haalde er zijn doctoraatsdiploma aan de Columbia University, waar hij opnieuw studeerde bij Chou Wen-Chung. In 1993 voltooide hij er zijn proefschrift. Tijdens zijn studietijd aan de Columbia University creëerde Tan Dun zijn eerste opera, een setting van natuurgedichten van Qu Yuan genaamd " Mine Song" 1989. De gedichten worden  gezongen in zowel klassiek Chinees als hedendaags Engels, naast een klein ensemble van Westerse en Chinese instrumenten. Voor dit werk is er een set van 50 keramische percussie-, snaar- en blaasinstrumenten, ontworpen in samenwerking met pottenbakker Ragnar Noess. Om de Sjamanistische aard van Yuans poëzie te benadrukken, dansen en bewegen de actoren en acteren ze  op een geritualiseerde manier.

Tan Duns tweede werk " Marco Polo " (1986) op een libretto van Paul Griffiths, is een opera binnen een opera. Het begint met de spirituele reis van twee personages, Marco en Polo en hun ontmoetingen met verschillende historische figuren uit de literatuur en muziek, waaronder Dante, Aligheri, William Shakespeare, Sheherazade, Sigmund Freud, John Cag, Gustav Malher, Li Poen, Kutslia Khan. Deze sectie wordt gepresenteerd in een abstracte, Peking operastijl, hiermee verweven zijn echte Marco Polo reizen, en dan gepresenteerd in een Westerse operastijl. In 1998 ging zijn " The Peong Pavilon " in première een bewerking van Thang Xiauzo Kungu- toneelstuk uit 1598, de originele productie is in het Engels uitgevoerd. In 2002 schrijft hij zijn vierde opera " Dood en Vuur " terug een speciale orkestratie voor historische en traditionele instrumenten ontworpen uit keramische materialen ( we spreken hier over rijstpapier trommels en keramische klokkenspel).

Zijn recentste werk en ook het meest bekend was in 2006 zijn " First Emperor " die in première ging aan de Metropolitan met in de hoofdrol Placido Domingo. Naast zijn opera's is hij wel meer gekend door de soundtracks van filmmuziek zoals " Dondt Cry, Nauking(1995), Gevallen (1998), Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000), Hero (2002), Tha Banquet (2010). Verder componeerde bij Kamer en solomuziek, organische muziek, waterconcerto's, rituele muziek en een oratrium (1), Symfonische werken en concerto's (13).

Zijn theaterwerken.

1) Marco Polo (1995).

2) Pioenroos paviljoen (1998).

3) Thee: een spiegel van de ziel(2002).

4) The Firts Keizer (2006).

5) Pioenroos paviljoen : herwerking. (2010).

Deze werken zijn verkrijgbaar op DVD.