" Prins Igor " Alexander Borodin ( 1834-1887)

 Opera van Alexander Borodin met proloog in vier bedrijven en zes tonelen. 

Libretto door de componist.

Inleiding.

Borodin behoorde ook tot de " vijf amateurs " of zoals ze zichzelf noemden de zondag muzikanten, die zich verbonden in een groep in 1862, zij noemden zich ook het machtige hoopje. Zij hebben wel in  de geschiedenis van de Russische nationale muziek een belangrijke rol gespeeld. Borodin was toen 29 jaar, maar was ook reeds op zijn 28ste professor in chemie en medicijnen, waardoor hij voor muziek niet te veel tijd had en het dus een hobby is gebleven. Prins Igor wordt algemeen beschouwd als zijn enige opera . Hij begon aan dit werk in 1869, maar toen hij in 1887 stierf was het nog altijd niet voltooid.

De derde akt werd door Glazoenov geschreven gebruik makend van Borodins schetsen, maar de orkestratie werd terug aangepakt door Rimski-Korssakov, waardoor de première kon doorgaan in St.-Petersburg in 1890. Sindsdien is dit werk één der standaard opera's van het Russische repertoire.

Plaats en tijd: het Polovetisch legerkamp 1185. 

Rolverdeling.                     Stem.                 Eerste cast 1890

Jaroslawitsch vorst Galitzky ---------------- bas-bariton ------------------------------ Ivan Melnikov

Khan Kontschak ------------------------------- basso-profondo ----------------------------- ?????? -----

Kontschakowna, zijn dochter --------------- alt ------------------------------------- Mikhail Koryakin

Ovlur, een geddopte Polovetser ------------ tenor-comprimario --------------------------????? ------

Igor Swiatoslawitsch, vorst van Swersk --- helden-tenor---------------------------------- ????? ------

Jaroslavna zijn dochter ---------------------- lyrische sopraan -------------------------- Olga Oligina

Vladimir Ogorewitsch, zijn zoon ----------- lyrische tenor ----------------------Dmitrivich Vasilyev

Skula, een gudokspeler ---------------------- bas-buffo ----------------------------- Fyador Stravinsky

Erosschaka, een gudokspeler --------------- tenor-buffo -----------------------------------????? -------

De voedster van vostin Jaroslavna -------- comprimaria ----------------------------------????? --------

Een Polovetisch meisje --------------------- mezzo-sopraan --------------------------------?????--------

Proloog.

1° toneel: een plein in de stad Putivl.

Het volk doet haar vorst Igor en zijn zoon Vladimir uitgeleide voor hun veldtocht tegen de binnen dringende Tartaren. Tijdens de huldiging en trouwbetuigingen  vindt plotseling een zonsverduistering plaats, wat een kwaad voorteken betekent. De Bojaren pogen Igor te doen inzien om van zijn veldtocht af te zien, maar hij blijft bij zijn voornemen en neemt afscheid van zijn vrouw Jaroslavina die hij achterlaat aan de hoede van haar broer Galitsky, welke tevens als regent wordt aangesteld. Galitsky is door zijn vader verbannen, maar door Igor gastvrij ontvangen. Twee soldaten uit het leger maken van de zonsverduistering gebruik om te deserteren: de gudokspeler Skula en Eroschka. Het leger wordt gezegend en vertrekt op veldtocht onder luide toejuichingen van de bevolking.

Akt. 1 

2° Toneel: een zaal in het paleis van Putivl.

Galitsky leidt een losbandig leven tijdens de afwezigheid van prins Igor. Skula en Eroschka zijn in zijn dienst getreden. Galitsky zingt zijn aria waarin hij zijn vlotte levenswijze bezingt. Een groep meisjes komt met klachten dat de knechten van Galisky een van hen ontvoerd hebben. Galitsky stuurt hun weg, zeggend dat het meisje veilig in zijn eigen harem zit en een leven als een koningin heeft. De scéne eindigt met een drinklied en bachanaal waarbij Skula en Eroschka het hoogste lied zingen.

3° Toneel: een kamer in de Terrem van Jaroslavna. 

Zij zingt haar grote aria ; waarin zij zich beklaagt sinds lang geen bericht meer van haar man ontvangen te hebben. Haar kamervrouw kondigt de groep meisjes aan, die nu bij de vorstin komen klagen over de vorst Galitzky. Pas na lang aarzelen wagen ze het hem van de ontvoering te beschuldigen. Hij zelf verschijnt nu in de deur, waarop zij ijlings de vlucht nemen. Jaroslavna roept haar broer ter verantwoording. Brutaal zegt deze dat hij het meisje dan maar zal los laten en een ander zal nemen. Jaroslavna is nog niet bekomen van haar ergernis en opwinding over dit gesprek of een aantal Bojaren maken hun opwachting met het castrofale nieuws dat Igor en Vladimir, met hun leger verslagen zijn, en in gevangenschap vertoeven bij de Tartaren. Nauwelijks hebben zij dit verteld, of stormklokken luiden voor een nieuwe ramp dat de vijandelijke troepen voor de poorten van de stad staan.

Akt. 2

4° toneel: het kamp der Polovetsers. 

Het is avond, een groep meisjes zingt een melancholisch lied, met solo, en voert daarna een dans uit. De dochter van de Khan, Kontschakowna bezingt in een aria haar liefde voor Vladimir, die met zijn vader als gevangene in het kamp vertoeft, en met vorstelijke eer behandeld wordt. Alle andere Russische gevangenen worden eveneens met alle egars behandeld, en de meisjes voeren een dans voor hen uit. Inmiddels is het duister geworden en een Polovetrische patrouille maant hen aan zich naar de tenten te begeven voor de rust. Vladimir komt naar  buiten , en bezingt in zijn aria zijn liefde voor Kontschakowna. Die voegt zich bij hem, en beiden zingen een liefdesduet. Als zij ieder naar hun tent terugkeren is het de beurt aan prins Igor om een grote aria te zingen. Hierin brengt hij zijn heimwee naar zijn vaderland tot uiting. Een gedoopte Polovetser, Ovlur, biedt hem aan hen te helpen ontsnappen, op voorwaarde dat hij mee mag vluchten. Verontwaardigd wijst Igor dit voorstel af, daar hij zijn erewoord aan de Khan heeft gegeven, en daardoor een grote bewegingsvrijheid geniet. De Khan treft hem in een teneergeslagen stemming en tracht hem op te beuren door hem er aan te herinneren dat hij niet als een gevangene, maar als een gast wordt gezien. Alles wat hij wenst kan hij krijgen. Behalve de vrijheid antwoordt Igor bitter. Maar ook die wordt hem toegestaan, mits hij zijn woord geeft de wapens niet meer tegen de Khan op te nemen. Dit weigert Igor, en hij zegt openlijk dat hij de Khan op leven en dood zal blijven bevechten. Dat is de taal van de Khan , die in zijn geval hetzelfde zou doen. Hij richt een groot feest in ter ere van zijn gasten, de zogezegde Polovetser dansen, welbekend uit de concertzaal.

Akt. 3

5° Toneel: terug in het legerkamp binnengereden. 

Dit bedrijf wordt dikwijls overgeslagen ook in Rusland. Dit is betreurenswaardig, omdat zij voor de dramatische ontwikkeling volstrekt noodzakelijk is. Een andere Polovester , Khan Szak komt triomfantelijk aan het hoofd van zijn stam binnengereden. Hij komt uit het veroverde Putivl. Deze tijding wekt grote ontsteltenis bij Igor en Vladimir. Opnieuw stelt Ovlur  voor te ontsnappen en naar Putivl terug te keren, en dit maal neemt  Igor het aanbod aan. Vlaimir echter wenst achter te blijven, daar hij Kontschakowna niet wil verlaten, hoewel dit besluit hem veel moeite kost. Zijn dispuut hierover met Igor duurt zo lang dat Kontschakowna alarm slaat. Igor ontvlucht met Ovlur en Vladimir blijft. De Khan is tevreden dat Igor ontkomen is: hij zelf zou niet anders gehandeld hebben. Hij beveelt dat de wachters moeten worden omgebracht, maar Vladimir zal zijn schoonzoon worden. Het bedrijf besluit met de oproep van de Khan om tegen Rusland te veld te trekken.

Akt. 4

6° Toneel: terug op het binnenplein van Putivl 

Het blijkt dat de stad niet in de handen van Khan Gzak gevallen is, hoewel zij wel belegerd wordt.Jaroslavna zit op de stadsmuur, en weeklaagt in haar grote aria. Vluchtelingen stromen de stadspoorten binnen. Ze worden uit de verte gevolgd door twee ruiters, één van de twee is een Tartaar is. Tot haar vreugde herkent zij in diens metgezel haar echtgenoot. Zij begroeten elkaar hartstochtelijk ( duet) en dit toneel wordt toevallig gadegeslagen door de schelmen Skula en Eroschka, die geweldig schrikken als zij hun dood gewaande vorst in leven zien. Ze moeten op een andere wijze galei of verbanning zien te vermijden en doen dit door de alarmklok te luiden, en de bevolking het heugelijke nieuws van de terugkomst van hun vorst mede te delen. Het volk is euforisch, en de Bojaren  loven een beloning uit voor diegene, die het nieuws het eerst bekend gemaakt hebben. Eroschka en Skula treden naar voren en ontkennen botweg ooit met vorst Galitzky te hebben samengewerkt. De opera eindigt met een algemene huldiging van de prins.  

Historische uitvoereingen.

Algemeen wordt " Prins igor " beschouwd als Borodins enige opera. Dit is echter niet juist. Reeds in 1967 had hij een opera " De Bogatirs " geschreven welke dat jaar in Moskou privé en anoniem werd opgevoerd. Dit werk was volkomen succesloos en is nadien nooit meer opgevoerd, tot het terug in 1922 opnieuw ontdekt werd. In 1936 werd het werk toch opnieuw opgevoerd en nu had het werk wel succes. In 1872 nodigde de directie van het Keizerlijk theater in Moskou de vier componisten van de club van vijf uit om samen een opera te schrijven " Mzada " zij zouden elk een bedrijf schrijven; Rimski-Korssakov, Moessorgsky, Cui en Borodin die de vierde akt voor zijn rekening zou nemen. Dit plan is echter nooit voltooid en de opera is dus nooit opgevoerd. Borodin gebruikte nu de delen voor zijn " Prins Igor ". Hij begon zijn compositie in 1869, maar toen hij stierf in 1887 was het werk nog altijd niet voltooid. De derde akt die dan regelmatig gecoupeerd wordt, werd door Glazoenow naar Borodins aantekeningen geschreven. De overige bedrijven zijn georkestreerd door Rimski-Korssakov. De première zou op 4 november 1890 in St.-Petersburg doorgaan. Sindsdien is het werk een der standaardopera's van het Russische repertoire gebleven. In 1914 bereikte het Londen, waar Sir Thomas Beechman het in Drury Lane opvoerde tijdens zijn Russisch seizoen. Op 30 december 1915 volgde de Amerikaanse première aan de Metropolitan Opera (in het italiaans) onder Giorgio Polacco met Alda, Pzerini, Luca, Botta, Amato en Didur. Het bleef drie jaar op het repertoire. In de jaren twintig van vorige eeuw leerde men de opera in zijn originele tekst kennen door de uitvoering van de Russische opera van Parijs, die er de hele wereld mee rond reisde. Covent Garden  gaf de première in het Engels in mei 1919, als opening van het vredesseizoen onder Albert Coates met Licette Thorton, Webster Milbar, Edmund Burke en met Monica Beechman enkele uitvoeringen in het Duits met Elisabeth Rethberg, Karin Branzell, Charles Kullmann, Herbert Jansen, Alexander Kipnis en Paul Schoeffles.

Historische uitvoeringen in de lage landen.

In 1932 gaf dit gezelschap van de Russische opera van Parijs  een opvoering onder Emiel Cooper als een concertuitvoering in Scheveningen met Scalodskaya, Theodor Rich, Youreneff, Kaidanoff en Youkavitsch, in 1937 volgde een toneeluitvoering.

In Gent is deze opera bekend onder de onder de naam " Prins Igor " omdat in het buitenland meer " Vorst Igor " gebruikt werd. Er was voor het eerst een  productie in het Russisch onder de directie Karel Locufier op 20 februari 1966 met Julia Wiener als Jaroslavza, Lily Yordanova als Kontchakovna, Marty Pinkas als Polovetsisch meisje, Yola De Gruyter als de hofdame en Kostadin Schekerluski als Igor, Nicolai Gaubitch als Kontchakowna, Dimitri Kojauhorov als Galisky, Dimitr Tzalov als Vladimir Igorewitch, Kiril Dulguerov als Ovlur, Eroschka en  Boris Ignotof als Scula, alles onder de leiding van Margaritov en regie van Karel Locufier de choreografie was van Delveaux met de balletschool van de KVO. Deze voorstelling is hernomen in 1980 met Maria Christova, Janssens, Marceline Keirsbulk, Sabin Markov, Tadeuz Wierzbicki, Stojan Popov, Vladimir Todorov, Georges Bullinck, Koen Crucke en Jan Strobants onder leiding van Van Den Broeck, regie Sharbanov, dit alles goed voor 7 voorstellingen in het Russisch.

Discografie en Cinégrafie.

Ik heb 17 geregistreerde volledige opnamen gevonden op het internet:

1) de oudste is van 1941 onder Alexander Melik-Pasheyev met het orkest van dh tBolshoi Theater met Sofia Panova, Nadeshda Oboukhova, Yevdokia Sidorova, Ivan Kozlovsky, Dimitri Marchekov, Fedor Godovkin, Alexander Baturin, Alexander Stepanovich Pirogov, Sergei Koltipin, Maxim Mikhailov op Black Disc :Melodia M10-46279/84 (3 Lp's).

2) 1977 in het Russisch met de opera van Sofia onder Ivan Marinov met Ghena Dimitrova, Neli Bojkova, Roumyanza Barena, Petko Miranov, Lubomir Bodurov deze tenor zong te Gent tussen 1963 en 1968, Sabin Markov, Stoyan Popov hij zong ook te Gent van 1974 tot 1980, Boyan Katzarski, en Peter Petrov. Op Cd " Russian Opera from Bulgaria " CD -Rom 2005 AE 215

3) 1993 met orkest van het Kirov Theater onder Valery Gergiev, met Galina Gorchkova, Olga Bordina, Tatyana Movikova, Evgenia Perlasova, Gegiam Grogorian, Konstatin Pluzhuikov, Nikolai Gassiev, Mikail Kit, Vladimir Ognovienko, Georgi Soleznev, Bulot Minzhilkiev. Op compact disc. Philips 492537-2 (3cd's)

4) 1998 op DVD onder de leiding van Valery Gergiev aan het Marinsky Theater met Galina Goschokova, Olga Bordina, Yevgeni Akimov, Gzigory Karasev, Nikolai Putilin, Sergei Alexashkin, Nicolai Gassiev, Vladimir Vaneyev op DVD Philips 074173-9 (2003)